Ρήξη χιαστού συνδέσμου

Ρήξη προσθίου ή οπισθίου χιαστού συνδέσμου στο γόνατο

Η ρήξη του χιαστού συνδέσμου αποτελεί μια από τις συχνότερες κακώσεις του γόνατος. Η άρθρωση του γόνατος σταθεροποιείται με τέσσερις κυρίως συνδέσμους:

1. Ο πρόσθιος χιαστός, ο οποίος βρίσκεται στο κέντρο του γόνατος, περιορίζει την προς τα εμπρός κίνηση και περιστροφή της κνήμης.
2. Ο οπίσθιος χιαστός, που βρίσκεται και αυτός στο κέντρο του γόνατος, περιορίζει την οπίσθια κίνηση της κνήμης.
3. Ο έσω πλάγιος και
4. Ο έξω πλάγιος, οι οποίοι σταθεροποιούν το γόνατο στις πλάγιες κινήσεις.

Οι σύνδεσμοι ενώνουν το μηριαίο οστό με την κνήμη. Ανάμεσα στα οστά βρίσκονται οι μηνίσκοι, οι οποίοι προστατεύουν την άρθρωση του γόνατος από φορτία των καθημερινών δραστηριοτήτων. Η ρήξη ενός χιαστού συνδέσμου συμβαίνει συνήθως στους σοβαρότερους τραυματισμούς του γόνατος, όπου η δύναμη της κάκωσης είναι μεγάλη και ο χιαστός δε μπορεί να την απορροφήσει. Τελικά σπάει, όπως στην υπερβολική στροφή του γόνατος σε μια αθλητική δραστηριότητα. Η ρήξη ποικίλει από μικρή διάταση των ινών του χιαστού, έως και ολική ρήξη.

 

Ποια είναι τα αίτια που προκαλούν τη ρήξη των χιαστών συνδέσμων;

Τις περισσότερες φορές συμβαίνει κατά τη διάρκεια κάποιας αθλητικής δραστηριότητας, όταν ασκηθεί υπερβολική πίεση στην άρθρωση ή συμβεί κάποια απότομη και ξαφνική κίνηση. Επομένως, τα αίτια που προκαλούν μια ρήξη χιαστού είναι:

1. Υπερέκταση του γόνατος, η οποία είναι συνέπεια απότομου ελιγμού ή προσγείωσης του αθλητή.
2. Στροφή του γόνατος, που είναι ο πιο συνηθισμένος τρόπος κάκωσης του προσθίου χιαστού.
3. Πρόσθια μετατόπιση της κνήμης σε σχέση με το μηριαίο.

Οι κινήσεις αυτές μπορούν να προκαλέσουν ρήξη χιαστού, είτε από μόνες τους, είτε σε συνδυασμό. Έτσι, τα άτομα που έχουν τις περισσότερες πιθανότητες να πάθουν ρήξη χιαστού είναι εκείνα που ασχολούνται με αθλήματα επαφής, όπως το ποδόσφαιρο και το μπάσκετ ή με αθλήματα όπου απαιτούνται απότομες και ξαφνικές αλλαγές πορείας, όπως το σκι.

 

Ποια συμπτώματα παρουσιάζει η ρήξη των χιαστών συνδέσμων;

Οι ασθενείς με ρήξη χιαστού συνδέσμου μπορεί να ακούσουν ή να αισθανθούν τη στιγμή της ρήξης, ένα χαρακτηριστικό ήχο «κρακ». Τα συμπτώματα στη συνέχεια είναι:

1. Έντονος πόνος βαθιά στο γόνατο, που τον αναγκάζει να σταματήσει την δραστηριότητα του.
2. Οίδημα και πρήξιμο από τη συλλογή υγρού με αίμα στο γόνατο.
3. Δυσκαμψία με μείωση του εύρους κίνησης του γόνατος.
4. Δυσκολία κατά τη βάδιση.
5. Ευαισθησία κατά την ψηλάφηση του γόνατος.
6. Αστάθεια, σαν να φεύγει το γόνατο, ιδίως σε ολική ρήξη χιαστού.

 

Πώς γίνεται η διάγνωση της ρήξης χιαστού συνδέσμου;

Με την κλινική εξέταση ο ορθοπεδικός μπορεί να καταλάβει τη φύση του προβλήματος και να διαγνώσει τη ρήξη χιαστού συνδέσμου. Υπάρχουν συγκεκριμένες κλινικές δοκιμασίες με τις οποίες ο γιατρός ελέγχει τη σταθερότητα του γόνατος. Οι ακτινογραφίες και κυρίως η μαγνητική τομογραφία επιβεβαιώνουν τη διάγνωση αυτή. Ειδικότερα, η μαγνητική τομογραφία είναι εξαιρετικά σημαντική, καθώς προσδιορίζει το βαθμό της βλάβης και απεικονίζει λεπτομερώς την ανατομία της άρθρωσης. Με αυτόν τον τρόπο ο ορθοπεδικός μπορεί να αξιολογήσει και το μηνίσκο και τους πλάγιους συνδέσμους.

 

Ποιες είναι οι θεραπείες για τη ρήξη χιαστού συνδέσμου;

Η θεραπεία για τη ρήξη χιαστού συνδέσμου διαφέρει αναλόγως τη σοβαρότητα της βλάβης και καθορίζεται βάσει της ηλικίας και των αναγκών κάθε ατόμου. Στις περιπτώσεις όπου η ρήξη χιαστού συνδέσμου είναι μερική και δεν προκαλεί αστάθεια στην άρθρωση ή οι ασθενείς είναι μεγαλύτερης ηλικίας, δεν κάνουν αθλητισμό και η δουλειά τους είναι γραφείου,  δηλ. μικρής απαίτησης σωματική δραστηριότητας, τότε μπορεί να γίνει συντηρητική αντιμετώπιση, η οποία περιλαμβάνει:

1. Ανάπαυση και περιορισμό των δραστηριοτήτων.
2. Παγοθεραπεία για δέκα λεπτά κάθε μία ώρα για το πρώτο 48ωρο.
3. Ανάρροπη θέση του σκέλους, με το τραυματισμένο άκρο σε υψηλότερο επίπεδο από το άλλο.
4. Ελαστική επίδεση και κηδεμόνας στήριξης του γόνατος.
5. Φυσικοθεραπεία μετά από δύο ή τρεις εβδομάδες.

Στις περιπτώσεις που ο ασθενής είναι νεότερος, έχει αθλητική δραστηριότητα, η εργασία του είναι βαριά ή χειρωνακτική και η ρήξη του χιαστού συνδέσμου είναι ολική, τότε απαιτείται η χειρουργική αποκατάσταση της ρήξης.

Η χειρουργική επέμβαση γίνεται αρθροσκοπικά και σε αυτή χρησιμοποιείται μόσχευμα από κάποιο άλλο σημείο του σώματος, συνήθως κομμάτι του επιγονατιδικού συνδέσμου ή κομμάτι τένοντα των οπισθίων μηριαίων μυών.

Χάρη της αρθοσκοπικής χειρουργικής ο ασθενής αντιμετωπίζεται ως περιστατικό ημερήσιας νοσηλείας και επιστρέφει σπίτι του την ίδια ή την επόμενη ημέρα. Μπορεί να πατήσει άμεσα το πόδι του χρησιμοποιώντας πατερίτσες και εκτελεί ασκήσεις σύμφωνα με τις οδηγίες του γιατρού. Τέλος, ακολουθεί ειδικό πρόγραμμα αποκατάστασης με φυσικοθεραπεία για την επαναφορά της κίνησης, τη μυϊκή ενδυνάμωση του γόνατος  και τη γρήγορη επιστροφή του σε όλες τις δραστηριότητες του.